Loading...
 Start Page

Το Ιστορικό της Μονής

Εργα Αποκατάστασης

532 μΧ.: Ίδρυση της Μονής

Η παράδοση θέλει την ιστορία της Μονής να πηγαίνει πίσω στον 6ο μ.Χ. αιώνα, περίοδο ακμής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, και έτος ίδρυσής της το 532 μ.Χ.. Κτήτοράς της θεωρείται ο στρατηγός του Ιουστινιανού Βελισσάριος, ο οποίος έχτισε το μοναστήρι της Παναγίας, ώστε να εξιλεωθεί από τη σφαγή των στασιαστών, κατά την περίφημη Στάση του “Νίκα” στην Κωνσταντινούπολη. Σε μαρμάρινη επιγραφή που σώζεται μέχρι σήμερα στο νάρθηκα του Καθολικού της Μονής, αναφέρονται τα εξής: «ΕΝ ΤΩ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΜΑΚΕΛΛΑΡΙΤΙΣΣΗΣ ΤΩ ΚΤΙΣΘΕΝΤΙ ΠΟΤΕ ΥΠΟ ΒΕΛΑΣΣΑΡΙΟΥ ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΡΩΜΑΙΩΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΩ 532».

Η αρχική θέση της Μονής ήταν κάτω από το βράχο στον οποίο είναι χτισμένη σήμερα.

1458: Καταστροφή της Μονής από τους Τούρκους

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, ο Μωάμεθ Β’ ο πορθητής προχώρησε στην κυρίως Ελλάδα σπέρνοντας τον όλεθρο. Στις 15 Μαΐου του 1458 κατέλαβε την Κόρινθο. Τα στρατεύματά του ξεχύθηκαν στην Πελοπόννησο. Οι κάτοικοι την γύρω περιοχής κατέφυγαν για προστασία στη Μονή της Μακελλαριάς.

Οι Τούρκοι, με αρχηγό τον Κατή-Πασά, έφθασαν στη Μονή και την πολιόρκησαν από την απέναντι οχυρά θέση «Κατηκάμπος», έχοντας αντιμέτωπα τα στρατεύματα του Έλληνα οπλαρχηγού Γιάννου, τα οποία είχαν οχυρωθεί στη θέση «Γιάννου-κάμπος». Από τους επικεφαλείς των δύο στρατευμάτων προήλθαν και οι μετέπειτα ονομασίες των θέσεων, που διασώζονται μέχρι σήμερα. Παρά τη σθεναρή αντίσταση τόσο από τη Μονή όσο και από τους αγωνιστές του Γιάννου, οι Τούρκοι ενισχυμένοι και από τα στρατεύματα του Βοϊβόδδα Πασά, επιτέθηκαν με ορμή από τη θέση Βοϊβοντόραχη, κυρίευσαν τη Μονή και κατέσφαξαν τους μοναχούς και τον άμαχο πληθυσμό. Από τη σφαγή γέμισαν τα κελλιά των μοναχών με αίμα. Από τις λέξεις αίμα–κελλιά ή από την ιταλική λέξη macellio (μακελειό), που σημαίνει σφαγή, η Μονή ονομάσθηκε Μακελλαριά.

Η αρχική θέση της Μονής ήταν κάτω από το βράχο στον οποίο είναι χτισμένη σήμερα. Η ιστορία αναφέρει πως μεταφέρθηκε μετά την καταστροφή της από τους Τούρκους το 1458.

1700: Μεταφορά της Μονής στο βράχο

Οι εναπομείναντες πατέρες θέλησαν να ξαναχτίσουν το Μοναστήρι, όχι όμως στην τοποθεσία που ήταν παλαιότερα χτισμένο, και αυτό για λόγους προστασίας από τις καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από τους ισχυρούς ανέμους που επικρατούν στην περιοχή. Έτσι αποφάσισαν να το χτίσουν στο απάνεμο μέρος του σπηλαίου, όπου σήμερα υπάρχει το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως.

Για το σκοπό αυτό προσλήφθηκαν εργάτες από τα κοντινά χωριά και κυρίως από τους Λαπαναγούς.

Κατά θαυμαστό τρόπο το έργο της ανοικοδόμησης δεν σημείωνε καμιά πρόοδο, διότι η οικοδομή την οποία οι εργάτες ανήγειραν την ημέρα, έπεφτε τη νύχτα και το πρωί παρουσιαζόταν σωρός ερειπίων ενώ τα εργαλεία και μέρος των υλικών εξαφανίζονταν.

Μετά από λίγες ημέρες τα εργαλεία βρέθηκαν στην κορυφή του βράχου, που είναι σήμερα χτισμένο το Μοναστήρι. Οι μοναχοί, παρά τις αντιδράσεις του πρωτομάστορα (που θεώρησε το μέρος ακατάλληλο λόγω των καιρικών συνθηκών), άρχισαν την εκκαθάριση του βράχου για την ανοικοδόμηση της Μονής στο μέρος που υπέδειξε η Παναγία. Εκεί σε ένα φυσικό κοίλωμα του βράχου – όπως φαίνεται μέχρι σήμερα στο ιερό βήμα της μονόκλιτης Βασιλικής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου – βρέθηκε ένα πήλινο δοχείο με πηγμένο λάδι, και δίπλα σε αυτό η εικόνα της Παναγίας.

Η αντίδραση του πρωτομάστορα δεν έμεινε χωρίς συνέπειες. Ενώ οι μοναχοί καθάριζαν το βράχο, αυτός συνέχισε πεισματικά την ανοικοδόμηση στη σπηλιά της Μεταμορφώσεως. Όταν βρέθηκε το εικόνισμα της Θεοτόκου οι σκαλωσιές γκρεμίστηκαν παρασύροντας τους χτίστες, τα υλικά και τα εργαλεία στη χαράδρα που οδηγεί στο Σελινούντα ποταμό. Κανείς δεν τραυματίστηκε, εκτός από τον πρωτομάστορα. Οι μοναχοί προσευχήθηκαν και άλειψαν τον τραυματισμένο πρωτομάστορα με το λάδι που βρέθηκε. Αμέσως θεραπεύτηκε από τα τραύματά του και γεμάτος ευγνωμοσύνη για τη θεομητορική προστασία αρχίζει την ανοικοδόμηση στον τόπο της θείας εκλογής, έργο το οποίο δεν συνάντησε πλέον κανένα εμπόδιο.

1784-1805: Ανακαίνιση Μονής

Η πρώτη ανακαίνιση έλαβε χώρα το 1784 από τον ιερομόναχο Νεόφυτο με τη συνδρομή των κατοίκων των γύρω περιοχών. Επιπλέον, αναφέρεται η συμπαράσταση στον ιερομόναχο Νεόφυτο και μιας Μοναχής ονόματι Βαρθολομαίας. Η δεύτερη ανακαίνιση πραγματοποιήθηκε το έτος 1805 από τον Γεώργιο Λαπαναγίτη. Αυτή τη φορά χτίζεται νάρθηκας ως προσθήκη στο καθολικό της Μονής, όπως αναφέρει μαρμάρινη πλάκα: «ὁ παρῶν ἄρτιξ ἐκτίσθη δι’ ἐξόδων τοῦ Γεωργίου Λαπαναγίτου καὶ τῆς Ἠλιοστάλακτης τῶν προσκυνητῶν εἰς μνημόσυνον αὐτῶν αἰώνιον 1805, Σεπτεμβρίου 1».

Στην ανακαίνιση αυτή, η πέτρα ανέγερσης των νέων κτιρίων της Μονής μεταφέρθηκε στη σημερινή της θέση από βάθος 150 μέτρων, με αλυσίδα που σχημάτιζαν οι κάτοικοι των Λαπαναγών. Επιπλέον, χτίζονται νέα κελιά μοναχών ενώ την ίδια περίοδο ευλαβείς χριστιανοί δωρίζουν στη Μονή Ευαγγέλια, εικόνες, στολές, ασημένια καντήλια και σκεύη, αμπελώνες, αγρούς, ποιμνιοστάσια, ελαιώνες, δίνοντας ο καθένας το όνομά του «εἰς μνημόσυνον αἰώνιον».

1790-1825: Μετονομασία σε Μακελλαριά

Σύμφωνα με την παράδοση, η Μονή ονομαζόταν αρχικά Παναγία Λιθαριώτισσα ή Λιθοστρωτιώτισσα. Για τη μετονομασία της σε Παναγία Μακελλαριά διασώζεται η παρακάτω παράδοση:

Όταν καταλήφθηκε το μοναστήρι από τους Τούρκους, ο Ηγούμενος της Μονής προέτρεπε τους επικεφαλής των στρατευμάτων να μην καταστρέψουν τη Μονή, διότι είναι τόπος ιερός και η Παναγία επιτελεί αναρίθμητα θαύματα. Οι Τούρκοι Πασάδες ζήτησαν από τον Ηγούμενο να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς του και να αποδείξει τη θαυματουργό δύναμη της Παναγίας. Συμφώνησε τότε ο Ηγούμενος με τους Τούρκους Αγάδες ότι θα πετάξει από το βράχο, στο βάραθρο του Σελινούντα ποταμού, το καντήλι της θαυματουργού εικόνας της Παναγίας το οποίο αν σταθεί όρθιο, χωρίς να σπάσει και χωρίς να χυθεί το λάδι που περιείχε, δεν θα καταστρέφαν το Μοναστήρι. Πράγματι οι Τούρκοι έστειλαν στο βάραθρο του ποταμού στρατιώτες για να διαπιστώσουν τον ισχυρισμό του Ηγουμένου. Το καντήλι της Παναγίας ρίχτηκε από το βράχο και το θαύμα είχε συντελεστεί. Οι Τούρκοι στρατιώτες βρήκαν το καντήλι σκαλωμένο στα δένδρα άθικτο και έτσι πίστεψαν στη θαυματουργό δύναμη της Παναγίας και δεν κατέστρεψαν τη Μονή. Μετά από παρέλευση αρκετού χρονικού διαστήματος προσήλθαν στη Μονή τουρκικά στρατεύματα με στρατιώτες της πρώτης κατάληψης της Μονής, οι οποίοι γνώριζαν το θαύμα, αλλά και με στρατιώτες που πρώτη φορά διέρχονταν από τη Μονή. Τότε επήλθε διαφωνία μεταξύ των Τούρκων, καθώς αυτοί που γνώριζαν τη θαυματουργό δύναμη της Παναγίας έλεγαν ότι δεν πρέπει να καταστραφεί, ενώ αυτοί που επισκέπτονταν πρώτη φορά τη Μονή επέμεναν ότι θα έπρεπε να την καταστρέψουν. Από τη διαφωνία μεταξύ των Τούρκων δημιουργήθηκε φανατισμός και εμμονή στις αντίθετες απόψεις με αποτέλεσμα να γίνει συμπλοκή μεταξύ τους και να ακολουθήσει μεγάλη σφαγή στο χώρο της Μονής και ως εκ τούτου η Μονή να ονομασθεί Μακελλαριά.

1915: Κατάρρευση της Μονής

Μετά το θάνατο των τελευταίων 5 ιερομονάχων δηλαδή το 1915 άρχισε η κατάρρευση της Μονής. Όταν ήταν Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας ο αείμνηστος Τιμόθεος για άγνωστους λόγους έγινε αρχικά η προσάρτιση της Μονής στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βλασίας και έπειτα στη Μονή Ταξιαρχών ως μετόχι. Κατά τοο διάστημα αυτό η κτηματική περιουσία της Μονής πωλήθηκε, τα αιγοπρόβατα διασκορπίσθηκαν και κατά το διάστημα αυτό δεν υπήρχε προσοχή και επίβλεψη στη Μονή με αποτέλεσμα η Μονή να καταστραφεί.

1949 - 1955: 3η Ανακαίνιση της Μονής

Με την τοποθέτηση του Μητροπολίτη κ. Αγαθονίκου στην Επαρχία Καλαβρύτων και Αιγιαλείας περιοδεύοντας στη Μονή και βλέποντας τη κατάσταση της Μονης λυπήθηκε.

Στην προσπάθεια του να βρει κατάλληλο πρόσωπο να επανδρώσει τη Μονή έστειλε τον μοναχό Αγαθάγγελο Μητσιούλη μοναχό της Αγίας Λαύρας που καταγόταν από τη Λάρισα, τον οποίο αφού τον χειροτόνησε διάκονο και τον εγκατέστησε Ηγούμενο της Μονής την οποία είχε ανασυστήσει με Β.Δ. ως ανεξάρτητη.

Διορίζεται επιστροπή από τους 1ον) Κωνσταντίνο Καρπέταν Ιατρό, 2ον ) Γεώργιο Ιωαν. Αδαμόπουλον, 3ον) Ανδρέα Δ. Μουρτζούχον, 4ον)Σπυρίδωνα Ιωαν. Βλέμμας, 5ον) Βασίλειο Α. Βαγενάν κατοίκους πρώην Λαπαναγών και τότε Αιγίου και Χρ. Γ. Βαγενά κάτοικον Λαπαναγών. Ακόμα έλαβαν έγκριση από το Υπουργείο για τη διενέργεια εράνου η οποία πραγματοποιήθηκε σε όλα τα χωριά της επαρχίας Αιγιαλείας.

1970-1990

Λόγω του γήρατος του Ηγουμένου Αγαθάγγελου η Μονή αλλάζει ηγουμενία με νεό Ηγούμενο τον μοναχό του Μεγάλου Σπηλαίου Αρχιμ. Άνθιμο Δρίτσα. Η Μονή γνώρισε ακμή, επανδρώθηκε με αρκετούς μοναχούς, και έγινε μια μικρή επέκτασε στα κτήρια της Μονής. Επι της ηγουμενίας του προσέρχοταν πλήθος προσκυνητών στη Μονή, γίνονταν θαύματα με τη Χάρη της Παναγίας. Δυστυχώς μετά την εγκατάλειψη της επαρχίας και των γύρω χωριών από τους κατοίκους λόγω της αστυφιλίας και των κινήτρων για εγκατοίκηση σε πόλεις οι δυσκολίες για την διαβίωση στη Μονή ήταν υπεράνθρωπες με αποτέλεσμα το κλείσιμο της Μονής και την μετανάστευση των μοναχών σε άλλες Μονές.

1990-2011

Λόγω του πλήθους των θαυμάτων της Μονής και την αθρόα προσέλευση των πιστών ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες η Μονή συνέχισε να λειτουργεί τις Κυριακές των θερινών μηνών από επιτροπή που αποτελούνταν από τους : Πρωτοπρεσβύτερο Χρήστο Φραντζή, Πρωτοπρεσβύτερο Γεώργιο Στρουμπούκη και Πρωτοπρεβύτερο Δημήτριο Λιακόπουλο.

2011 - Σήμερα

Η Ιερά Μονή απο την ιδρυση της ήταν ανδρώα αλλά από το 1990 δεν είχε αδελφότητα. Από τον Ιούλιο του 2011 με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ.κ. Αμβροσίου ανέλαβε γυναικεία αδελφότητα η οποία συνεχίζει το έργο της με την ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ.κ. Ιερωνύμου. Τα χρόνια αυτά η γυναικεία αδελφότητα ανακαινίζει εκ βάθρων τις κτηριακές εγκαταστάσεις της Μονής με τη συνδρομή ευλαβών προσκυνητών και δωρητών.

x
Copyright © 2025 Ιερά Μονή Μακελλαριάς Καλαβρύτων